Czego możesz spodziewać się w trakcie psychoterapii?

Dzisiaj już nikt nie pyta, czy psychoterapia działa, a raczej jak to robi. Odchodzi się także od wskazywania, który nurt terapeutyczny jest skuteczniejszy na rzecz podkreślania, że na skuteczność wpływają cechy pacjenta (np. posiadane wsparcie, głębokość zaburzenia) oraz wytworzona pomiędzy nim a terapeutą relacja terapeutyczna.

W psychoterapii nie zawsze jest łatwo, miło i przyjemnie – to proces, w którym pojawiają się uczucia, zaprzeczenia, trudności, niechęć powracania do starych blizn, jednak pochylanie się nad tym w bezpiecznej relacji z terapeutą prowadzi do ulgi, uporządkowania, siły i pozytywnych zmian. Jeśli coś trwa od wielu lat lub nie potrafisz działać inaczej, żeby się przeuczyć, odkryć inne możliwości, działać na własnej energii – potrzebujesz czasu, refleksji, wiedzy i kogoś, kto będzie z Tobą grał do jednej bramki i kto rozumie, w jaki sposób Cię poprowadzić do dobrego życia, w jakie umiejętności Cię wyposażyć, byś mógł tego dokonać.

W psychoterapii można wyróżnić cztery etapy

Etap przedkontemplacyjny

(etap niewiedzy, zagubienia, chaosu)

Na tym etapie człowiek raczej nie zgłasza się dobrowolnie na psychoterapię. Nie zdaje sobie sprawy ze swoich kłopotów, za to wyraźnie widzi je osoby w ich otoczeniu. Nawet jeśli odczuwa niezadowolenie lub ma uciążliwe objawy, to ich źródło widzi poza sobą. Jeśli trafi na terapię, oczekuje, że zmienią się inni, a nie koniecznie on sam. Brakuje jeszcze wglądu, refleksji, odpowiedzialność za swoje życie, schematy jeszcze się nie pojawiła. Z badań wynika, że od pojawienia się objawów do zgłoszenia się do terapeuty mija od 6 miesięcy do 2 lat, a niestety niektórzy w ogóle nie szukają dla siebie pomocy.

Etap namysłu

Na tym etapie klient uznaje, że sprawy, z którymi się boryka to jego problemy, a nie tylko problem otoczenia. To etap szukania przyczyn i źródeł, nierzadko dotykania nieprzyjemnych uczuć. Za uznaniem swojej dawnej krzywdy idzie rosnąca gotowość do wzięcia odpowiedzialności w teraźniejszości. Klient staje się gotowy szukać swojego udziału w sytuacjach, z którymi się boryka, co z jednej strony bywa nieprzyjemne, z drugiej daje poczucie wpływu i stanowi fundament możliwości zmiany. To początek szukania rozwiązań i dróg wyjścia.

Etap działania

To czas szukania i sprawdzania w praktyce rozwiązań własnego problemu. Klient podejmuje próby nowych zachowań i sprawdza ich skuteczność. Dzięki temu rośnie jego poczucie sprawczości oraz samoocena. Gdy podejmowane nowe działania przynoszą pozytywne rezultaty, klient czuje satysfakcję oraz zwiększa się jego motywacja do kolejnych działań.

Etap utrzymywania zmiany

W trakcie wprowadzania zmian nieuchronnie pojawiają się również niepowodzenia – powrót do dawnych sposobów zachowania i reagowania emocjonalnego, radzenie sobie z negatywnymi reakcjami otoczenia, zauważanie, że niektóre z wprowadzanych zmian są nieskuteczne. Mierzenie się z nieuchronnymi kłopotami i odreagowanie emocji z tym związanych prowadzi do doskonalenia oraz utrwalenia wprowadzonych pozytywnych zmian.

Źródło: J. Czabała, „Czynniki leczące w psychoterapii”, Warszawa 2006.